Cần phải chuẩn bị lễ cúng rằm tháng chạp như thế nào?

Bài viết cung cấp những thông tin chi tiết về lễ cúng rằm tháng chạp, như thời điểm thực hiện, các lễ vật cần chuẩn bị, những lưu ý khi thực hiện lễ cúng… từ đó giúp bạn đọc có thêm nhiều kiến thức bổ ích để chuẩn bị cho nghi lễ này một cách đầy đủ, tươm tất.

Hàng năm cứ vào dịp xuân sang, người người nhà nhà lại cùng nhau chuẩn bị để cúng rằm tháng chạp. Đây là một nét văn hóa tâm linh lâu đời của người dân Việt Nam. Vậy ý nghĩa của lễ cúng này như thế nào? Cần phải chuẩn bị những gì để lễ cúng diễn ra đúng nghi thức nhất? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết về lễ cúng cũng như những nội dung trên trong bài viết dưới đây.

Ý nghĩa của lễ cúng rằm tháng chạp

Theo quan niệm tâm linh của người Việt Nam, một tháng có hai ngày quan trọng đó là ngày mùng 1 âm lịch và ngày 15 âm lịch (hay còn được biết đến là ngày rằm). Mùng 1 hay còn được gọi là ngày Sóc, là ngày khởi đầu của tháng mới, mọi người đều cầu mong sự may mắn và thành công. Còn ngày rằm hay còn được biết đến là ngày Vọng, lúc này mặt trăng và mặt trời thông suốt với nhau, các đấng thần Linh và ông bà tổ tiên cũng có thể kết nối tâm linh với con người, do đó được xem là một ngày may mắn, cát tường.

Dương gian chỉ cần thành tâm cầu nguyện vào ngày Vọng là có thể đạt được như mong muốn. Một năm có 12 ngày rằm đối với năm thường và 13 ngày rằm đối với năm nhuận. Tuy nhiên, trong đó có 3 ngày rằm quan trọng nhất nhất là rằm tháng giêng rằm tháng bảy và rằm tháng chạp. 

Rằm tháng chạp là ngày rằm của tháng cuối cùng trong năm. Đây được xem là một trong ba nghi thức đưa tiễn năm cũ, chuẩn bị chào đón năm mới, bên cạnh lễ cúng Ông Công Ông Táo và lễ cúng tất niên trong văn hóa tâm linh Việt. Chính bởi thế, lễ cúng cũng trở nên long trọng, đặc biệt hơn. Vào lễ cúng ngày, mọi nhà đều cầu thể hiện sự cảm tạ đến các đấng thần linh đã phù hộ độ trì cho cả gia đình được bình an trong năm đã qua và cầu mong những điều may mắn sẽ đến trong năm mới. 

>> Sản phẩm liên quan

Nên thực hiện lễ cúng rằm tháng chạp vào thời điểm nào?

Theo quan niệm tâm linh xưa, mọi nhà thường cúng rằm vào đúng ngày 15 âm lịch hàng tháng. Tuy nhiên, do hoàn cảnh xã hội ngày nay bận rộn, hối hả hơn, người dân có thể thực hiện cúng rằm từ ngày 14-15 âm lịch. Dẫu vậy, chúng ta cũng cần thực hiện lễ cúng trong thời gian hợp lý, không quá sớm cũng không quá muộn. Thời điểm lý tưởng nhất là từ chiều ngày 14 đến sáng ngày 15. Cũng nên lưu ý rằng không nên làm lễ cúng vào tối muộn, thay vào đó nên thực hiện trước 4-5h chiều.

Cần phải chuẩn bị những lễ vật gì khi cúng rằm tháng chạp?

Nếu như ở những ngày rằm khác, gia đình thường chuẩn bị lễ vật khá đơn giản như hương, bánh kẹo, hoa quả, trầu cau, vàng mã để dâng lên ban thờ thì vào ngày rằm tháng chạp, mâm cúng cần phải chuẩn bị đầy đủ, tươm tất hơn, bao gồm cả mâm cúng chay và mâm cúng mặn, nhằm bày tỏ lòng thành trước các đấng thần linh và ông bà tổ tiên.

Mâm cúng chay

Về mâm cúng chay, cũng giống như nhiều lễ cúng khác theo văn hóa tâm tinh của người Việt Nam, các lễ vật bao gồm: trầu cau, thuốc lá, rượu, chè, nước lọc, hương, đèn (nếu không có đèn, gia đình có thể sử dụng bằng nến để thay thế), tiền vàng, bánh kẹo, hoa tươi, quả tươi. 

Về hoa tươi, nên lựa chọn những loại hoa mang ý nghĩa may mắn (có thể kể đến như hoa đồng tiền, hoa cát tường…) hoặc sử dụng một cành mai, cành đào để tạo thêm không khí ngày Tết. 

Về quả tươi, các gia đình nên chuẩn bị một mâm ngũ quả. Việc lựa chọn những loại quả trong mâm ngũ quả sẽ là khác nhau giữa các vùng miền và phụ thuộc vào điều kiện kinh tế cũng như sở thích của từng gia đình. Thông thường, ở khu vực miền Bắc, người dân thường chuẩn bị mâm ngũ quả gồm có một nải chuối đặt ở dưới để đỡ tất cả các hoa quả bên trên, những loại quả còn lại có thể bao gồm bưởi, cam, quýt, hồng, đào… Bởi họ quan niệm rằng đó là những loại quả mang đến sự phú quý, đầy đủ và may mắn.

Đối với người dân miền Trung, do hoàn cảnh khó khăn hơn, đất đai cằn cỗi hơn nên họ thường lựa chọn những loại quả có sẵn, chẳng hạn như táo, lê, cam, bưởi, quýt… Còn đối với người dân miền Nam, mâm ngũ quả thông thường bao gồm 5 loại mãng cầu, sung, đu đủ, dừa, và xoài hàm nghĩa cho ước muốn cầu sung vừa đủ xài. Ngoài ra, trên bàn thờ của những người dân miền Nam vào dịp gần Tết sẽ có thêm một quả dưa hấu, cầu mong cho năm mới được ấm no hạnh phúc.  

Mâm cúng mặn

Về mâm cỗ mặn, tùy theo điều kiện của từng gia đình cũng như theo văn hóa địa phương mà mọi người có thể chuẩn bị các món ăn khác nhau trong mâm cúng mặn. 

Theo thông lệ ở những gia đình miền Bắc, mâm cúng rằm tháng chạp sẽ bao gồm một con gà trống luộc thể hiện cho sự dũng mãnh và trung tín, một khoanh giò lụa, một đĩa thịt bò xào, một bát canh măng mọc, một đĩa rau xào. 

Đối với người dân khu vực miền Trung các món ăn dâng trên ban thờ có thể bao gồm gà bóp rau răm, chả giò rán, các món rau xào, thịt xào. 

Đối với người dân khu vực miền Nam, trong mâm cỗ vào dịp cuối năm thông thường sẽ xuất hiện thịt kho tàu, canh khổ qua nhồi thịt, heo quay, cá lóc, canh nấu chua… 

Ngoài ra có thể chuẩn bị thêm một đĩa xôi gấc hoặc một tấm bánh chưng, bánh tét để tạo thêm không khí ngày Tết.

Quy trình thực hiện lễ cúng rằm tháng chạp

Đối với bất kỳ lễ cúng nào theo văn hóa tâm linh của người Việt Nam, chủ lễ đều phải thực hiện theo trình tự nghiêm ngặt, đảm bảo tính tôn nghiêm cũng như thể hiện lòng thành kính đối với các đấng thần linh. Và lễ cúng rằm tháng chạp cũng không phải ngoại lệ. Để thực hiện nghi lễ này, chủ lễ cần tiến hành nghiêm túc đầy đủ theo quy trình gồm các bước sau:

Bước 1: Chuẩn bị đầy đủ và sắp xếp các lễ vật dâng lên bàn thờ. Nếu không gian chật hẹp, nên bày biện mâm cúng mặn xuống một bàn nhỏ đặt ở dưới ban thờ. 

Bước 2: Người chủ lễ tiến hành thắp nhang và cắm nhang vào bát hương

Bước 3: Đọc văn khấn to, rõ ràng

Bước 4: Vái tạ 3 vái

Bước 5: Sau khi nhang cháy hết, tiến hành vái tạ và đốt vàng mã giấy tiền

Bước 6: Hạ mâm cúng xuống và lễ cúng kết thúc

Những điều cần phải lưu ý khi thực hiện lễ cúng rằm tháng chạp

Vì là lễ cúng mang ý nghĩa đặc biệt, nên khi thực hiện lễ cúng rằm tháng chạp gia đình cần phải lưu ý một số vấn đề như sau:

– Không được sử dụng đồ giả trong lễ cúng. Ví dụ như hoa quả giả bởi điều này là không tốt theo quan niệm văn hóa tâm linh.

– Khi bày biện lễ vật, cần tuân thủ nguyên tắc “đông bình tây quả”, không đặt mâm ngũ quả ở giữa ban thờ. 

– Khi lựa chọn lễ vật để làm mâm cúng, cần phải lựa chọn các nguyên liệu tươi ngon, qua đó góp phần thể hiện tấm lòng thành của gia chủ đến với các đấng thần linh và ông bà tổ tiên.

– Trong quá trình chuẩn bị mâm cúng mặn, người nấu không được phép nêm nếm thức ăn. Cũng cần chú ý không để các con vật như chó mèo động chạm vào đồ cúng. Khi lễ cúng đang diễn ra, gia đình cũng tránh nên cho trẻ nhỏ lại gần bởi trẻ con hiếu động chạy nhảy, dễ xô ngã vào mâm cúng. 

– Khi thực hiện lễ cúng, người chủ lễ cần ăn mặc trang nghiêm chỉnh tề. Không được cười đùa, nói to khi lễ cúng lên diễn ra.

– Lúc đọc văn khấn, cần phải đọc rõ ràng thể hiện tấm lòng thành đối với các đấng thần linh. Văn khấn nên được chuẩn bị từ trước, có thể tham khảo các nguồn uy tín hoặc liên hệ đến thầy phong thủy để được tư vấn. 

– Không nên vay tiền và cho người khác vay tiền, đồng thời tránh đổ vỡ vào ngày rằm tháng chạp bởi theo quan niệm tâm linh, điều này dẫn đến xui xẻo trong năm mới.

Trên đây là tất cả những thông tin mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn về lễ cúng rằm tháng chạp. Có thể nói, so với các lễ cúng rằm khác, lễ cúng rằm tháng chạp cần phải chuẩn bị nhiều lễ vật hơn, mang tính chất cầu kỳ hơn.

Thấu hiểu được vấn đề đó, Đặt Tiệc Nhân Tâm đã cho ra đời dịch vụ cung cấp mâm cúng rằm tháng chạp. Nhằm đem đến cho khách hàng sự lựa chọn tối ưu cho mâm cúng của nghi lễ này. Chúng tôi tạo ra các gói mâm cúng với số lượng lễ vật khác nhau tùy thuộc vào điều kiện, nhu cầu của quý khách. Chỉ cần liên hệ với Đặt Tiệc Nhân Tâm, chúng tôi sẽ tiến hành tư vấn, báo giá và chốt đơn đặt hàng.

Với kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực cung cấp các mâm cúng, chúng tôi tin tưởng sẽ đem đến những dịch vụ chất lượng tốt nhất và giá thành vô cùng ưu đãi phải chăng đến tay khách hàng. Mọi thông tin chi tiết, vui lòng liên hệ trực tiếp đến bộ phận tư vấn của Đặt Tiệc Nhân Tâm để được hỗ trợ, giải đáp mọi thắc mắc một cách nhanh chóng nhất.